مطالعات گسترده نشان می‌دهد که داشتن انگیزه و قدرت تمرکز، زمینه‌ساز موفقیت ما در هر کاری می‌گردد و برعکس آن عدم توجه به این دو عامل، باعث سردرگمی و هدر رفتن انرژی، وقت و سرمایه ما می‌شود. همچنین گفته می‌شود که تمرکز فکر (Concentration) یک توانایی ذهنی و روحی و یکی از لوازم قطعی و ضروری به خصوص دانش افزایی، رشد و کمال علمی است ؛
در واقع با تمرکز است که می‌توانیم نیروهای فکری و جسمی خود را در یک کانون جمع کنیم. خوشبختانه تمرکز فکر، مانند سایر مهارت‌ها جنبه اکتسابی دارد و در هر امر اکتسابی، تمرین و تکرار و استمرار بخشیدن به آن، شرط اساسی دست‌یابی به هدف است. نگارنده معتقد است که مطالعه آثار و افکار دیگران نیز نقس بسزایی در رشد فکری ما دارد و در این خصوص مایل است که به ذکر چند نمونه از دیدگاه این بزرگان و اندیشمندان در این خصوص اکتفا نماید
تا در طلب گوهر کانی کانی****** تا در هوس لقمهٔ نانی نانی
این نکتهٔ رمز اگر بدانی دانی ****** هر چیزی که در جستن آنی آنی (مولوی)
- «تمرکز داشتن، شاه کلید رسیدن به تمام نتیجه‌ها است. برای رسیدن به نتایج لازم است که تلاشهایتان را بر روی کوچکترین فعالیت‌ها متمرکز کنید؛ در نتیجه می‌توانید بزرگترین کارهای ثمربخش را انجام دهید». (گری ریان)
- «اکثر مردم هیچگاه احساس امنیت نمی‌کنند؛ بخاطر اینکه یا همیشه نگران از دست دادن شغل یا پولی که تا کنون کسب کرده‌‌اند هستند و یا نگران از دست دادن همسر، سلامتی و یا سایر چیزها. تنها کسب احساس امنیت در زندگی دانستن این نکته است که هر روز، چنان توانائی‌های خودتان را در زمینه‌های مختلف بالا ببرید تا میزان شخصیت و ارزش شما برای محل کار، دوستان و خانواده تان روز به روز بیشتر گردد». ( آنتنی رابینز)
- «فقط زمانی که هوش و حواس شما کاملا معطوف در لحظه باشد، می‌توانید همه موهبتها، درس‌ها و شادی های آن لحظه را دریافت کنید». (باربارا دی انجلیس)
- «هنگامی که شما ایده های تان را یادداشت می‌نمایید، به طور خودکار توجه کامل خود را بر روی آنها متمرکز می‌کنید. کمتر کسی از بین ما پیدا می‌شود که در باره یک فکر بنویسد و همزمان هم به چیز دیگری فکر کند. بنابراین یک مداد و کاغذ، می‌توانند ابزار تمرکز عالی را برای شما ایجاد کنند». (مایکل لوبوف)
- با یک تیر نمی‌توان دو نشان زد. (ضرب المثل ترکی)
- برای کسی که آرامش ندارد، تمرکزی هم وجود ندارد ( گیتا )
- زمان، منبع کمیابی است و مادامی که مدیریت نشود، هیچ چیز دیگری قابل کنترل نیست. پیتر دراکر
چند تمرین و راهکار برای افزایش تمرکز حواس
۱- تهیه فهرستی از کارها
تهیه فهرستی از کارهایی که باید انجام شوند نه تنها امکان اولویت‌بندی کارها، بلکه امکان ردگیری کارهای جامانده و ناتمام را هم فراهم می‌کند. در نتیجه تهیه فهرستی از تمام کارهایی که باید انجام دهید، به شما کمک می‌کند تا روی کار پیش رو تمرکز کنید؛ چون کار ناتمام مثل خوره به جانتان می‌افتد.
این حس، ناشی از «اثر زایگارنیک» است که باعث می‌شود تمایل انسان برای به یاد آوردن کارهای ناتمام بیشتر از کارهای به انجام رسیده باشد.
۲- تمرین تمرکز ذهن ABC
این تکنیک از توانایی مغز شما استفاده می کند تا یک عامل حواس پرتی خاص را به عنوان عامل غیر تهدید کننده طبقه بندی کند. نام تکنیک ABC مخفف کلمات awareness (آگاهی)، breathing (تنفس) و choosing (انتخاب) است. در مرحله اول، این تکنیک به شما کمک می کند که از وجود یک عامل حواس پرتی آگاه شوید. بدین صورت که کلیه فعالیت های جاری خود را برای کسری از ثانیه متوقف می کنید تا بتوانید عامل حواس پرتی را شناسایی و پردازش کنید. در مرحله دوم، یک نفس عمیق می کشید تا در مورد افکارتان حول این عامل خاص تامل کنید. در مرحله سوم باید انتخاب کنید که نسبت به عامل حواس پرتی عکس العمل نشان دهید یا به سادگی از کنار آن گذشته و به آن اجازه ندهید جریان کار شما را مختل کند. (+)
۳- قطع ارتباط با اینترنت
قطع ارتباط با اینترنت باعث می‌شود حواس‌پرت‌کن‌های کمتری در اطرافتان باشد. به عقیده‌ی کارشناسان هر زمان که کارتان را به خاطر پاسخ به دوست خود در فیسبوک یا تلگرام و .. را رها می‌کنید، در بازگشت دوباره به کار بخش کوچکی از توجه‌تان در اسارت آن مورد باقی می‌ماند. سوفی لیروی (Sophie Leroy) استاد دانشگاه واشنگتن، این پدیده را «خرده توجه» می‌نامد و آن را دلیل اصلی دشوار بودن بازگشت به کار می‌داند.
۴- مطالعه کنید
یک تمرین عالی برای افزایش توانایی تمرکز، مطالعه است. فرد هنگام خواندن مطلبی مجبور است تمام افکارش را روی موضوع مورد مطالعه متمرکز کند تا متوجه مطلب شود. بنابراین تا آنجا که می‌توانید مطالعه کنید. داستان‌های کوتاه نمونه‌های خوبی برای این تمرین است . پس از خواندن هر داستان خلاصه‌ای از آن را بنویسید. خواندن مقالات روزنامه و مجلات هم گزینه‌های خوبی است. اگر پس از مطالعه نتوانستید خلاصه‌ای از آن را بنویسید یعنی اینکه هنگام خواندن تمرکز کافی نداشته‌اید.
۵- از فضای داخل خانه یا محل کار خارج شوید
تحقیقات نشان می دهند که گذراندن وقت در طبیعت یا حتی نگاه کردن به عکس های طبیعت باعث افزایش تمرکز و دقت انسان ها می شود. بودن در طبیعت حتی اگر فقط قدم زدن در یک پارک باشد، محرک هایی را که توجه غیر ارادی فرد را جذب خود می کنند، آرام کرده و باعث استراحت ذهن می شود.
ترجمه و تالیف : www.behprice.com ( شرکت هوشمند سازان ایمن پردازش)
سایر مطالب مفید :
یک تومار در مورد اهمیت داشتن تمرکز نوشتین، ولی اصل موضوع که چطور تمرکز داشته باشیم و حتی یه خط ننوشتین.